Er zijn twee wettelijke teksten met betrekking tot cosmetica: een Europese en een nationale. Ten eerste bevat de Europese Verordening nr. 1223/2009 regels over product samenstelling en etikettering (zoals verboden kleurstoffen, beperkte stoffen, verboden ingrediënten, UV-filters en conserveermiddelen). Deze uitgebreide wetgeving zorgt ervoor dat alle cosmetica, inclusief handgemaakte producten, voldoen aan strenge regels ter bescherming van de consument. Om naleving van regelgeving betreffende product samenstelling, etikettering en het verbod of de beperking van bepaalde chemicaliën te waarborgen, moeten producenten grondige veiligheidsbeoordelingen uitvoeren en een aangewezen verantwoordelijke aanstellen.
Ten tweede is er het Koninklijk Besluit van 17 juli 2012 (FR). Dit bevat bijvoorbeeld de wettelijke definitie van cosmetica en de verantwoordelijkheden van de ondernemer tegenover de bevoegde autoriteiten. De verantwoordelijke instantie in België is het FPS Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
Alle cosmetische producten die u op de markt wilt brengen, moeten beschikken over een technisch dossier dat voldoet aan de artikelen 10 en 11 van de Europese Verordening 1223/2009. Dit dossier bevat uitgebreide informatie over het product, zoals een veiligheidsrapport over de samenstelling en gebruiksinstructies. Een bevoegde persoon moet de veiligheidsbeoordeling van het cosmetisch product uitvoeren. Dit kan iemand zijn binnen of buiten het bedrijf die een Europese diploma heeft als chemicus, toxicoloog of arts.
U kunt dus een bekwame persoon kiezen uit België of een andere lidstaat. Wanneer iemand de veiligheid van een cosmetisch product garandeert, neemt hij of zij ook de verantwoordelijkheid voor de betrouwbaarheid ervan op zich.
Deze veiligheidsbeoordeling brengt kosten met zich mee. Houd er rekening mee dat u mogelijk ondersteuning kunt aanvragen bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: de adviespremie als u al geregistreerd bent bij de Kruispuntbank van Ondernemingen, of de ondernemingsprojectpremie als u hulp nodig hebt bij de ontwikkeling van uw ideeën of bij nader onderzoek van uw project wanneer u nog geen ondernemingsnummer hebt.
Voordat u uw cosmetische producten mag verkopen, moet u deze eerst registreren bij het Cosmetic Products Notification Portal (CPNP) van de Europese Commissie. Voor het indienen van deze melding moet u eerst een profiel aanmaken. Dankzij deze internetdatabase hebben het FPS Volksgezondheid en het Antigifcentrum altijd toegang tot productinformatie (samenstelling).
De etiketten van cosmetische producten moeten alle verplichte informatie bevatten, zoals de naam en het adres van de verantwoordelijke persoon, nominale inhoud, minimale houdbaarheid, gebruiksaanwijzing (indien van toepassing), lotnummer, functie (tenzij vanzelfsprekend) en ingrediëntenlijst.
Daarnaast zijn er standaard etiketteringsvoorschriften beschikbaar op de website van het FPS Economie, KMO’s, Zelfstandigen en Energie. U moet bijvoorbeeld de taalregels naleven. De gebruiker moet het etiket gemakkelijk kunnen begrijpen. Daarom moet het in elke taal worden geschreven die in het verkoopgebied wordt gesproken, dus in het Frans, Nederlands of Duits.
2. Implementatie van beste praktijken voor productveiligheid en kwaliteit
In de sector van handgemaakte cosmetica zijn diverse certificeringen en labels van toepassing. Hieronder staan enkele van de bekendste:
COSMOS: Sinds januari 2017 is Cosmos de nieuwe Europese norm voor certificering van biologische en natuurlijke cosmetische producten, waaraan alle partners (Soil Association, Ecocert, ICEA, BDIH, CosmeBio, enz.) moeten voldoen. Cosmos is een internationale non-profitorganisatie geregistreerd in België en stelt twee verschillende certificeringsniveaus vast (één voor biologische producten en één voor natuurlijke producten). Vanaf januari 2017 dragen gecertificeerde producten het Cosmos-logo op de verpakking.
CERTISYS: CERTISYS is de enige certificeringsinstantie die in België het COSMOS-label aanbiedt. Ze bieden ook toegang tot de grootste database van gecertificeerde of goedgekeurde grondstoffen voor formuleringen. Dit maakt het voor nieuwkomers eenvoudig om een geschikte leverancier te vinden.
TÜV NORD: Met betrekking tot biologische certificering is TÜV NORD Integra al meer dan 25 jaar een betrouwbare partner in België voor inspectie en certificering. Ze certificeren momenteel ongeveer 900 operators voor biologische productie, verwerking of handel. Buiten België bieden ze ook biologische certificering aan in diverse derde landen, zoals Marokko, Egypte, Madagaskar, Ivoorkust en andere West-Afrikaanse landen.
BioForum: BioForum is de enige organisatie in Vlaanderen die volledig de belangen van de biologische sector ondersteunt. BioForum zetelt in diverse adviesraden en overlegcommissies.
SOIL ASSOCIATION: Engelse instelling die strenge certificering garandeert door het hele productieproces te onderzoeken, van grondstoffen tot verpakkingsevaluatie. Ze eisen ook informatie om te bepalen of de producten duurzaam worden geproduceerd en het milieu respecteren. Het merk wordt jaarlijks gecontroleerd om te verifiëren dat het nog aan de vereiste normen voldoet.
ECOCERT: Franse controle- en certificeringsinstantie met meer dan 25 jaar ervaring. Ecocert was de eerste certificeringsinstantie die normen ontwikkelde voor zowel natuurlijke als biologische cosmetica. Tijdens het certificeringsproces controleert Ecocert de naleving van grondstoffen, valideert formules en zorgt ervoor dat alleen ingrediënten uit hernieuwbare bronnen worden gebruikt die ecologisch verantwoord zijn verwerkt. Ten slotte controleren ze of de verpakking biologisch afbreekbaar of recyclebaar is.
ICEA: De Italiaanse instelling ICEA (Instituut voor Ethische en Milieucertificering) is opgericht in 2000 en certificeert biologische producten en natuurlijke cosmetica op basis van criteria voor milieuduurzaamheid, met een voorkeur voor biologische ingrediënten en natuurlijke chemicaliën. Ze voeren ook verplichte tests uit op het eindproduct en verifiëren of alle claims van het bedrijf kloppen.
USDA ORGANIC: Dit is de regelgevende instantie voor de Amerikaanse markt die “biologisch” op meerdere niveaus certificeert (“100% Organic“, “Organic“, “Made with Organic ingredients“). Het doel is ervoor te zorgen dat biologische producten die consumenten kopen, worden gemaakt, behandeld en gecertificeerd volgens nationale biologische normen.
Nature: De Belgische non-profit International Natural and Organic Cosmetic Association is de uitgever van NATRUE. Deze organisatie is opgericht in 2007 met als doel de natuurlijke en biologische cosmetica wereldwijd te verdedigen en te bevorderen. Hun missie is het promoten van de hoogste kwaliteit en integriteit bij de ontwikkeling en productie van natuurlijke cosmetica door bedrijven met hoogwaardige natuurlijke grondstoffen te ondersteunen. Alleen zij die aan alle strenge eisen voldoen, zich houden aan de NATRUE-norm en het productieproces harmoniseren, ontvangen het NATRUE-certificaat. Het NATRUE Scientific Committee Criteria and Label heeft de NATRUE-standaard opgesteld, die continu wordt bijgewerkt en verbeterd.
Deze certificeringen helpen consumenten bij hun keuze en creëren vertrouwen in de uitstekende kwaliteit, duurzaamheid en natuurlijkheid van handgemaakte cosmetica. Elk certificaat heeft eigen criteria en processen, dus het is belangrijk om na te gaan of uw producten aan de eisen voldoen voordat u certificering aanvraagt.
3. Voldoen aan de industrienormen
Voldoen aan de industrienormen bij het produceren van handgemaakte cosmetica in België betekent het naleven van diverse regelgeving en richtlijnen van de Europese Unie (EU) en Belgische autoriteiten. Hier zijn enkele belangrijke punten om rekening mee te houden:
Tot slot is het aan te raden om advies in te winnen bij regelgevingsexperts of consultants die gespecialiseerd zijn in cosmeticawetgeving, om volledige naleving van de Belgische en EU-eisen te waarborgen. Ook lid worden van brancheverenigingen of netwerken kan waardevolle hulp en bronnen bieden om nalevingsuitdagingen in de sector van handgemaakte cosmetica te navigeren.
GROWTH MODEL FOR GREEN, DIGITAL, AND RESILIENT ENTREPRENEURSHIP FOR EUROPEAN YOUNG PEOPLE
2023-1-SE02-KA220-YOU-000152804
The European Commission’s support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents, which reflect the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.